Wymiana instalacji aluminiowej na miedzianą
Instalacje wykonane z przewodów aluminiowych były bardzo popularne na początku XX w. W Polsce powszechnie używano aluminum do rozprowadzania zasilania elektrycznego w gospodarstwach domowych jeszcze w czasach PRL. Przewody miedziane weszły do uzytku w latach ’80 poprzedniego stulecia i stały się popularne w latach ’90.
Ze względu na zwiększanie się ilości urządzeń elektrycznych AGD wykorzystywanych w gospodarstwach domowych konieczne jest zapewnienie możliwości dystrybucji dużych mocy przy małych stratach. Na wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną i na moc pobieraną przez gospodarstwa domowe ma zaprzestanie montowania gazowych kuchenek i zastąpienie ich kuchenkami elektrycznymi. Zarówno starsze płyty ceramiczne jak i nowocześniejsze płyty indukcyjne wymagają mocy 2-3 kW na stanowisko/palnik, natomiast płyta z czterema polami może pobierać moc w granicach 10kW. To więcej niż przewidywane było w XXw. na potrzeby całego mieszkania.
Przyjmując scenariusz przedświąteczny: pracuje cała płyta indukcyjna, do tego piekarnik a w międzyczasie również odkurzacz, może się okazać że przewody doprowadzające zasilanie do naszego mieszkania będą musiały przenieść obciążenie kilkunastu kW, czyli około 50A. To sporo, takie prądy wymagają przewodów miedzianych o przekroju 6mm2. W mieszkaniu ze starego budownictwa, z instalacją aluminiową, w praktyce niearealne do bezpiecznego wykonania.
Właściwości przewodów miedzianych i aluminiowych
Zalety przewodów aluminiowych:
- Waga - aluminium jest znacznie lżejsze od miedzi
- Dobre przewodnictwo elektryczne - aluminum ma większą oporność niż miedź ale mimo to jest bardzo dobrym przewodnikiem elektrycznym
- Cena - aluminium jest tańsze od miedzi
Zalety przewodów miedzianych
- Bardzo dobre przewodnictwo elektryczne - miedź jest lepszym przewodnikiem elektrycznym niż aluminium.
- Lepsze przewodnictwo cieplne - szybka dystrybucja dodatkowego ciepła wydzielanego w miejscach łączeń
- Mniejsza rozszerzalność cieplna - trwalsze połączenia, bardziej odporne na zmiany temperatur
- Łatwość instalacji oraz lepsza wytrzymałość mechaniczna przewodów
Miedź jest cięższa od aluminium, to jednak w przypadku instalacji stałych podtynkowych ma marginalne znaczenie. Za zastosowaniem miedzi przemawia jej lepsza przewodność elektryczna - możliwość przesłania przewodem o określonym przekroju większej mocy niż przewodem aluminiowym. Przewód aluminiowy musi być około połowę grubszy aby przenieść takie samo obciążenie.
Miedź, mimo większej wagi, jest łatwiejsza do układania ponieważ ma lepszą plastyczność, lepiej znosi naciąganie, wyginanie, które zawsze ma miejsce w czasie wykonywania instalacji.
Z aluminium nadal bardzo często wykonywane są główne kable przyłączeniowe od głównej skrzynki rozdzielczej przy ulicy do domowej rozdzielnicy. Argumentem jest ekonomia - znacznie niższy koszt przewodu aluminiowego od miedzianego, nawet po uwzględnieniu koniecznej różnicy w przekroju.
Kable między rozdzielnicami biegną w ziemi lub grubych ścianach dlatego konieczne zwiększenie przekroju nie stanowi wielkiego problemu. Zachowując dobre praktyki przy wykonywaniu połączeń między odcinkami miedzianymi i aluminiowymi można spać spokojnie.
Bezpieczeństwo instalacji elektrycznej
Pożary, których przyczyną było „zwarcie w instalacji elektrycznej” zdarzają się coraz rzadziej dzięki wypieraniu instalacji aluminiowych instalacjami miedzianymi. Głównym problemem związanym z instalacjami elektrycznymi z aluminium jest pogarszanie się przewodnictwa na łączeniach. Z jednej strony ze względu na rozszerzalność cieplną, z drugiej strony na korozję galwaniczną występującą przy kontakcie z innym metalem. Drugi czynnik stanowiący o niższości aluminium w stosunku do miedzi w instalacji elektrycznej to gorsza przewodność elektryczna aluminium.
Wniosek jest taki - jeżeli to tylko możliwe, przy najbliższej okazji, wymień elektryczną instalację aluminiową na miedzianą. Wymiana powinna odbyć się na całych odcinkach od zabezpieczenia do gniazdka elektrycznego lub punktu świetlnego.
Ale … uwaga na łączenie miedzi z aluminium!
W przypadku częściowej wymiany instalacji i konieczności połączenia nowej instalacji miedzianej z istniejącą instalacją aluminiową konieczne jest stosowanie specjalnych separatorów zapobiegających korozji i degradacji połączenia. Bezpośrednie łączenie kabla miedzianego z aluminiowym nigdy nie powinno mieć miejsca.
Obecnie wyłącznie przewody miedziane
Obecnie, do rozprowadzenia energii elektrycznej wewnątrz domu lub mieszkania stosuje się wyłącznie przewody miedziane. Ze względu na opisane powyżej problemy z instalacjami aluminiowymi, ujawniające się często dopiero po latach eksploatacji, pomimo wyższej ceny miedzi, nikt już nie stosuje aluminium.
Sąsiad na działce chciał zaoszczedzić i ułożył cześć instalacji na drutach aluminiowych „z odzysku”. Nie wiadomo jak na to wpadl, kto mu taki pomysł poddał. W każdym razie taka była oszczedność, że sią ta altanka zapaliła bo był grill elektryczny włączony. Szczęscie w nieszczęsciu dużo ludzi było i udało się zdusić ogień w zarodku … Przestrzegam przed takimi oszczędnościami na przewodach!!
No właśnie przede wszystkim miedź jest lepszym przewodnikiem niż aluminium dlatego się na to rozwiązanie przerzuciliśmy. Przede wszystkim to ile było pożarów związanych właśnie z słabo wykonanych przewodów. Teraz można to zauważyć w mieszkaniach z czasów PRL. Gdy wymieniałem ostatnio takową instalację to uwagę zwróciłem na popalone kable które po prostu nie wytrzymały już po tylu latach. To było bardzo niebezpieczne, w niektórych miejscach to cudem udało się uniknąć pożaru!
Teraz jest to już standard gdy ktoś buduje swój dom czy kupuje mieszkanie to tylko i wyłączenie z instalacją miedzianą. Aluminium ma jakies tam swoje plusy ale jednak sporo minusów szczególnie jeśli chodzi o trwałość. Po latach taka instalacja nie nadaje się do użytku i wtedy trzeba włożyć sporo pieniędzy w generalny remont mieszkania czy domu. Dlatego ważne jest żeby uważać podczas zakupu starych mieszkań, upewnić się lepiej czy na pewno wszystkie przewody są miedziane!
Teraz to już standard że wstawiamy przewody miedziane. Nie spotyka się już używania do tego aluminium , wręcz bym powiedział że jest to zabronione ze względu na bezpieczeństwo. Jednak wszelkie stare przewody są bardzo nietrwałe i bardziej podatne na podpalanie. Teraz już rzadko kiedy dochodzi do zwarcia w instalacjach miedzianych. Niekiedy ciężko jest namówić osoby starsze do lat mieszkające w tym samym mieszkaniu na wymianę całej elektryki bo wiadomo wiąże się to z dość sporym remontem. Jednak nasze bezpieczeństwo jest tego warte